Zbór ewangelicko-augsburski w Chodzieży to ważny element lokalnego krajobrazu religijnego, który ma swoje korzenie w długoletniej tradycji ewangelickiej. W przeszłości, aż do 1945 roku, funkcjonował jako parafia Kościoła Ewangelicko-Unijnego, co podkreśla jego znaczenie w regionie. Obecnie jest on filiałem parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pile, co stanowi część diecezji pomorsko-wielkopolskiej.
Warto zaznaczyć, że zbór odgrywa kluczową rolę w życiu duchowym społeczności ewangelickiej w tym regionie, stanowiąc miejsce spotkań, modlitw oraz działalności kulturalnej.
Historia
Ślady wpływów reformacji w regionie Chodzieży datują się przynajmniej od roku 1530. Około 1554 roku, bracia Potuliccy, ówcześni właściciele miasta, przyjęli luteranizm i przekazali współwyznawcom kościół parafialny, który jednak został odzyskany przez katolików pod koniec lat 80. XVI wieku. W tym czasie w Chodzieży funkcjonowała ewangelicka szkoła miejska, która osiągnęła wysoki poziom edukacji. Uczęszczał do niej m.in. Wawrzyniec Gembicki, który później został prymasem Polski.
W XVII wieku w okolicy zaczęło się rozwijać protestanckie, niemieckie osadnictwo. Przykładowymi wsiami, które powstały, były Bukowiec w 1635 roku oraz Podanin w 1637 roku. W XVIII wieku napływ osadników nasilił się, a w samej Chodzieży luteranie dysponowali cmentarzem oraz okresowo szkołą. Po przyłączeniu regionu do Prus w 1772 roku, protestanci szybko stali się drugą największą grupą mieszkańców, zaraz po Żydach, a wkrótce przekształcili się w największą wspólnotę. Nabożeństwa odbywały się początkowo w domach prywatnych, prowadził je pastor z Bukowca, a liczba odprawianych nabożeństw wynosiła kilka razy w roku.
W 1774 roku hrabia Zygmunt Grudziński ofiarował parcelę na Nowym Mieście (obecnie ul. Kościuszki), gdzie w ciągu dwóch lat zbudowano drewniany kościół wraz z plebanią. Pierwszym pastorem w Chodzieży był Andreas Chrysostomus Krüger, który pełnił tę funkcję od 1779 do 1825. Niestety, w 1780 roku kościół uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, a w 1820 roku został uszkodzony podczas burzy. W rezultacie, w latach 1829–1831, z funduszy króla Fryderyka Wilhelma III, powstał murowany kościół w stylu klasycystycznym.
Do parafii, liczącej kilka tysięcy członków, przynależały również okoliczne wsie z własnymi domami modlitwy, takie jak Podanin, Stróżewo, Stróżewice, Ostrówek oraz Olędry Milczewskie. W latach 1887–1889 w kościele odprawiano nabożeństwa w języku polskim, skierowane do sezonowych robotników przybyłych z okolic Kępna. W 1892 roku powstał szpital ewangelicki, a także rozpoczęła działalność diakonisa, która zapewniała opiekę nad chorymi. Po II wojnie światowej kościół został opuszczony i rozebrany, a dzwony i organy przeszły w ręce parafii katolickiej.
Ewangelicy pozostali w Chodzieży, a po 1945 roku dojeżdżali na nabożeństwa do Poznania, uczestniczyli w nabożeństwach domowych lub przyłączali się do miejscowego zboru metodystycznego. Pierwsze publiczne nabożeństwo zostało odprawione 27 lutego 1955 roku przez ks. Włodzimierza Missola w kaplicy cmentarnej przy ul. Ujskiej. Kaplica ta do dziś jest centrum religijnym niewielkiej wspólnoty ewangelickiej, która obejmuje mieszkańców Chodzieży oraz dwóch sąsiednich powiatów. W 1999 roku Chodzież przestała być samodzielną parafią i stała się filią nowo utworzonej parafii w Pile, której proboszczem obecnie jest ks. Tomasz Wola. Nabożeństwa odbywają się raz w miesiącu.
Na miejscowym cmentarzu ewangelickim w 2004 roku odsłonięto tablicę upamiętniającą mieszkańców pochowanych tu w latach 1818–1945.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zbory":
Parafia św. Floriana w Chodzieży | Zbór Kościoła Zielonoświątkowego w Chodzieży | Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Chodzieży | Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w ChodzieżyOceń: Zbór ewangelicko-augsburski w Chodzieży