Spis treści
Co to jest wynagrodzenie chorobowe?
Gdy choroba uniemożliwia wykonywanie obowiązków zawodowych, przysługuje Ci wynagrodzenie chorobowe – świadczenie pieniężne, którego otrzymywanie musi być potwierdzone odpowiednim zaświadczeniem lekarskim. Przez określony czas wypłaca je pracodawca. Zazwyczaj okres ten wynosi do 33 dni w ciągu roku, natomiast dla osób, które ukończyły 50. rok życia, skraca się do 14 dni. Należy pamiętać, że od wynagrodzenia chorobowego odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne, a zasady jego przyznawania i wypłaty są ściśle regulowane przez przepisy prawa pracy.
Komu przysługuje wynagrodzenie chorobowe?
Wynagrodzenie chorobowe to istotne wsparcie finansowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, które z powodu choroby nie mogą wykonywać swoich obowiązków. Aby móc z niego skorzystać, konieczne jest podleganie obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Co ważne, prawo do tego świadczenia nabywa się niemal natychmiast – już od pierwszego dnia zatrudnienia nie obowiązuje żaden okres wyczekiwania, a jedynym warunkiem jest właśnie posiadanie wspomnianego ubezpieczenia.
Kiedy wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe?
Kiedy możesz liczyć na wynagrodzenie chorobowe? Przysługuje ono za każdy dzień niedyspozycji potwierdzony dokumentem od lekarza. Co istotne, obejmuje to również dni świąteczne. To pracodawca jest zobowiązany do jego wypłaty, jednak tylko przez określony czas:
- maksymalnie 33 dni w ciągu roku kalendarzowego dla osób poniżej 50. roku życia,
- pracownicy, którzy ukończyli 50 lat, mogą liczyć na nie przez 14 dni w roku.
Po przekroczeniu tych limitów, rolę przejmuje ZUS, wypłacając zasiłek chorobowy. Tak więc, jeśli Twoja choroba się przeciąga, to właśnie ZUS stanie się odpowiedzialny za kontynuację wypłat.
Jakie są zasady wypłacania zasiłku chorobowego?
Zasiłek chorobowy jest wypłacany przez ZUS lub płatnika zasiłków, którym często bywa Twój pracodawca – jeśli zatrudnia powyżej 20 osób objętych ubezpieczeniem. Świadczenie to przysługuje po okresie, w którym pobierasz wynagrodzenie chorobowe, a więc po 33 lub 14 dniach niezdolności do pracy. Długość tego początkowego okresu jest uzależniona od Twojego wieku. Aby w ogóle otrzymać zasiłek, konieczne jest, aby choroba wystąpiła w czasie, gdy jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym. Fakt ten potwierdza elektroniczne zaświadczenie lekarskie E-ZLA, wystawione przez lekarza. Wysokość zasiłku jest natomiast obliczana na podstawie Twojego średniego miesięcznego wynagrodzenia, od którego odprowadzane były składki na ubezpieczenie chorobowe. Pod uwagę brane jest wynagrodzenie z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym zachorowałeś.
Jakie są różnice między wynagrodzeniem chorobowym a zasiłkiem chorobowym?
Podstawowa różnica między wynagrodzeniem chorobowym a zasiłkiem polega na tym, kto i kiedy je wypłaca. Przez pierwsze 33 dni niedyspozycji w roku kalendarzowym, gdy nie możesz pracować z powodu choroby, to pracodawca pokrywa koszty wynagrodzenia chorobowego. Dla osób po 50. roku życia ten okres skraca się do 14 dni. Następnie, po upływie tego czasu, rolę przejmuje ZUS, który wypłaca zasiłek chorobowy.
Istotne różnice pomiędzy wynagrodzeniem chorobowym a zasiłkiem:
- wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca, a zasiłek chorobowy ZUS,
- wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane przez pierwsze 33 dni niedyspozycji (14 dni dla osób po 50. roku życia), a zasiłek chorobowy po tym okresie,
- wynagrodzenie chorobowe obciąża budżet firmy, a zasiłek chorobowy jest finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
- od wynagrodzenia chorobowego odprowadza się składkę zdrowotną, a zasiłek chorobowy jest zwolniony ze wszystkich składek na ubezpieczenia społeczne,
- zarówno wynagrodzenie, jak i zasiłek chorobowy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Jak wynagrodzenie chorobowe wpływa na składki ZUS?
Wynagrodzenie chorobowe, będące świadczeniem pieniężnym dla pracownika niezdolnego do pracy, charakteryzuje się specyficznym traktowaniem w kontekście składek ZUS. Otóż, pracodawca, wypłacając je, jest zwolniony z odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, czyli:
- emerytalnych,
- rentowych,
- chorobowych,
- wypadkowych.
Niemniej jednak, od tego wynagrodzenia naliczana jest obowiązkowa składka zdrowotna. Pracodawca ma obowiązek potrącić tę składkę z wynagrodzenia pracownika i przekazać ją do ZUS. Co istotne, w deklaracji ZUS RCA, wynagrodzenie chorobowe figuruje wyłącznie jako podstawa wymiaru składki zdrowotnej, a nie jako podstawa składek na ubezpieczenia społeczne. Ta odmienność ma zasadnicze znaczenie dla rozliczeń z ZUS.
Jakie składki dotyczą wynagrodzenia chorobowego?
Wynagrodzenie chorobowe rządzi się swoimi prawami, szczególnie jeśli chodzi o składki. W odróżnieniu od standardowej pensji, od tego świadczenia odprowadza się wyłącznie składkę zdrowotną. Oznacza to, że nie są potrącane żadne składki na ubezpieczenia społeczne, takie jak emerytalne, rentowe, chorobowe czy wypadkowe. Inaczej mówiąc, mimo że wynagrodzenie chorobowe jest przychodem pracownika, nie wlicza się go do podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych, stanowiąc niejako odrębną kategorię rozliczeniową.
Co wpływa na podstawę wymiaru składek dla wynagrodzenia chorobowego?
Wynagrodzenie chorobowe ma specyficzny wpływ na składki ZUS. Zrozumienie tego, co wchodzi w skład podstawy wymiaru składek, a co jest z niej wyłączone, jest kluczowe. Generalnie, wszelkie dochody wynikające z umowy o pracę stanowią podstawę do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Niemniej jednak, zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłki, stanowią tutaj wyjątek. Istotne jest jednak, że wynagrodzenie chorobowe uwzględniamy przy ustalaniu podstawy składki zdrowotnej.
W praktyce oznacza to, że kwota wynagrodzenia chorobowego podwyższa podstawę wymiaru składki zdrowotnej. Równocześnie, podstawa składek na ubezpieczenia społeczne jest o tę kwotę pomniejszana. To rozróżnienie jest niezwykle ważne przy rozliczeniach z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, bo pozwala na poprawne obliczenie zobowiązań finansowych.
Czy wynagrodzenie chorobowe jest opodatkowane?
Tak, wynagrodzenie chorobowe podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i jest traktowane jako przychód ze stosunku pracy, co jest istotne dla każdego zatrudnionego. Oznacza to, że pracodawca, w roli płatnika, jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanej kwoty zasiłku chorobowego, uwzględniając przy tym koszty uzyskania przychodu. Co więcej, przy obliczaniu tej zaliczki brane jest pod uwagę również kwotę zmniejszającą podatek, o ile pracownik złożył stosowne oświadczenie PIT-2. Dlatego też, pamiętaj o terminowym przekazaniu tego dokumentu.
Jakie są zasady opodatkowania zasiłków chorobowych?
Zasiłek chorobowy podlega opodatkowaniu, podobnie jak standardowe wynagrodzenie. Danina ta jest obliczana zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, traktując zasiłek jako normalny przychód. To ZUS lub pracodawca, jako wypłacający świadczenie, są zobowiązani do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od jego kwoty. Przy jej wyliczaniu uwzględnia się koszty uzyskania przychodu. Co więcej, osoba pobierająca zasiłek i posiadająca złożony druk PIT-2, może liczyć na dodatkowe zmniejszenie podatku. Złożenie tego druku jest istotne, ponieważ bezpośrednio wpływa na wysokość pobieranej zaliczki, a tym samym zwiększa kwotę wypłacanego zasiłku.
Jak oblicza się wynagrodzenie chorobowe?
Podstawą do wyliczenia wynagrodzenia chorobowego jest zazwyczaj średnia pensja pracownika z ostatnich 12 pełnych miesięcy kalendarzowych, poprzedzających miesiąc, w którym pracownik zachorował. Od tej średniej odejmuje się składki na ubezpieczenia społeczne, obejmujące ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowane przez pracownika. Tak pomniejszona kwota staje się podstawą do dalszych obliczeń. Dzieli się ją następnie przez liczbę dni przepracowanych w okresie, z którego wyliczana jest podstawa, a uzyskany wynik mnoży przez odpowiedni procent. Z reguły jest to 80%, choć w przypadku niektórych schorzeń, takich jak gruźlica, świadczenie wzrasta do 100%. Wynik tego działania to kwota wynagrodzenia chorobowego za jeden dzień absencji w pracy z powodu choroby.
Spójrzmy na przykład. Załóżmy, że pracownik przez ostatni rok zarabiał 5000 zł brutto miesięcznie i nagle zachorował, stając się niezdolnym do pracy na 10 dni. Po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne, podstawa wynagrodzenia chorobowego wyniosła 4500 zł. Jak to obliczyć krok po kroku?
- po pierwsze, podstawa wymiaru to wspomniane 4500 zł,
- następnie, dzielimy tę kwotę przez liczbę dni kalendarzowych w ciągu 12 miesięcy (365 dni): 4500 zł / 365 dni daje nam około 12,33 zł za dzień,
- dalej, mnożymy ten wynik przez 80%: 12,33 zł * 80% = około 9,86 zł.
Oznacza to, że wynagrodzenie chorobowe za 1 dzień wynosi 9,86 zł. W rezultacie, wynagrodzenie chorobowe za 10 dni absencji wyniesie 9,86 zł * 10 dni = 98,60 zł. W tym konkretnym przypadku pracownik otrzyma 98,60 zł za 10 dni zwolnienia lekarskiego.
Jak wynagrodzenie chorobowe traktowane jest w kontekście Funduszu Pracy?
Zagadnienie dotyczące wynagrodzenia chorobowego a Funduszu Pracy i Funduszu Solidarnościowego jest istotne z punktu widzenia pracodawców. Warto wiedzieć, że wynagrodzenie chorobowe jest wyłączone z podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS).
W praktyce oznacza to, że pracodawca wypłacający świadczenie chorobowe nie ma obowiązku odprowadzania od niego składek na te konkretne fundusze. W odróżnieniu od standardowego wynagrodzenia za pracę, gdzie składki na FP i FS są obligatoryjne, w przypadku choroby przepisy przewidują wyjątek, co może generować pewne oszczędności dla firmy.
